Tarımsal Kalkınma Vakfında 18 Ekim 2025 tarihinde yapılan toplantıda, TARPOL YKÜ’si ve önceki dönemde TAGEM Genel Müdürü olan sayın Dr Nevzat BİRİŞİK’in “İklim Değişikliği ve Tarım“ konulu sunusunu ilgiyle dinledik.

İklimin bir yerde uzun sürede gözlemlenen sıcaklık, nem, hava basıncı, rüzgâr, yağış, yağış şekli gibi meteorolojik olayların ortalamasına verilen ad ve aynı zamanda herhangi bir canlının yaşamını kuşatan genel bir çerçeve olduğunu söyledi.

Dünyanın soğumaya devam ettiğini,
evrenin yaşının 13.8 milyar yıl dünyanın yaşının ise 4.54 milyar yıl olarak tahmin edildiğini,
güneşin ve suyun yerkürenin önemli bir enerji ve yaşam kaynağı olduğunu, karbon ve azotun organik varlığın ana maddesi ve devamı olduğunu, hayatın biyolojik çeşitlilikle mümkün olduğunu,
dünyada 8.7 milyon ökaryotik ve 100 milyonu aşan prokaryotik canlı türünün bulunduğunu söykedi.

İNSAN OĞLU DÜNYANIN DENGESİNİ BOZUYOR, İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİNİ ARTIRIYOR Sanayileşmenin, bozulan toprak yapısının kullanılan ve kirletilen suyun, fazla enerji kullanımının, üreten, tüketen, ticaret yapan, hareket eden insanların, artan nüfusun, şehirleşmenin, küresel ısınmayı olumsuz etkilediğini, atmoferde artan karbon yoğunluğu ve sera gazı etkisi, küresel ısınma ve meteorolojik risklerin iklim değişikliğini tetiklediğini söyledi.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ KAÇINILMAZ BİR GERÇEK
Dünyada iklim değişikliğini bir gerçek olduğunu, 40 milyon yılda bir, 40-50 bin yılda bir, 6-7 bin yılda bir önemli değişikliklerin olduğunu, bazı canlı türlerinin kaybolduğunu ve yenilerinin geldiğini söyledi.

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ TARIMI ÇOK OLUMSUZ ETKİLİYOR.
İklim değişikliğinin tarıma riskler ve fırsatlar sunduğunu, ancak artan sıcakların bazı olumsuzlukları ortaya çıkardığını söyledi.
bir derecelik sıcaklık artışının; genel üretimi %4.4, hububat üretimini %6 düşürürceğini,
iki derecelik artışın üretim alanlarının %50’ni etkileyeceğini, verimi düşürceğini,
üç derecelik artışın üretimi çok fazla düşürerek dünya nüfusunun 1/3 inin açlıkla karşı karşıya kalacağını söyledi .
2030 yılına kadar Çeltik, buğday veriminde artış mısır veriminde ise %18 azalmanın olacağını, böyle devam ederse 2100 yılına kadar verimin %30 düşeceğini, bitkilerde tozlaşmanın azalarak, bazı meyvelerin üretilemeyeceğini,
doğal afet sayısının ve şiddetinin artacağını söyledi.
Ülkemizin iklim değişikliğiden çok fazla etkilenen Akdeniz Havzasında bulunduğunu, bu ve benzeri nedenlerle genel üretimin 2050 yılına kadar %10 azalabileceğini söyledi.

Son 25 yılda yıllık doğal afet sayısının 5 kat arttığını,
son 10 yılda, yıllık yağış miktarının %19 azaldığını, tarım takviminde 25 -45 günlük kaymalar olduğunu belirtti.

2024-2025 tarım sezonunda;
kasım - aralık aylarındaki kurak, şubat - nisan aylarındaki geç donlar nedeniyle 37 ilde kayısı %95, üzüm %40, limonda %30 verim kayıplarının olduğunu, 2025 Mayıs - haziran dönemindedeki kuraklığın nohut da %60 arpa da %40 buğday da %30 azalmaya,
2025 Temmuz - Ağustos aylarındaki aşırı sıcakların karpuz da %30 domateste %20 meyvelerde %15.20,
2925 Eylül ayındaki erken donlarının elma, üzüm, armut alanlarında %30 azalmaya neden olduğunu,
vektör kaynaklı hastalıklarda artış hayvancılıkta sıcaklıklardan ve su yetersizliğinden dolayı verim kayıpları,
yaz aylarındaki aşırı sıcaklardan dolayı bitkilerden su kaybında artışlar ve sulama sürelerinde kısalma, her sulama da verilen su miktarında artışlar olduğunu ve bunun maliyetleri artırdığını,
taban sularınnın 30-50 m çekildiğini, su randımanının düştüğünü, Konya dışında diğer illerdede obrukların görülmeye başladığını söyledi.
Beklenen sonbahar yağışları gelmediği için ürünlerde kalite kaybı olduğunu,
2025-2026 yılı Ekimlerinin henüz yapılamadığını, 2025 yılı yaz yapışlarında %50 azalma olduğunu söyledi.

2025 yılında ülkemiz ekonomisi 2. çeyrekte %4.8 büyürken, tarım sektörünün %3.5 küçüldüğünü söyledi.

YENİ ÖNLEMLER ALMAK GEREKİR
İklim değişikliğinin etkilerini azaltabilmek ve yönetebilmek için alınması gereken tedbirleri söyleyerek konuşmasını tamamladı.

İklim değişikliğinin nedenlerini, dünyadaki ve tarımdaki etkilerini, alınması gereken önlemleri ayrıntılı bir şekilde açıklayan TARPOL yönetim kurulu üyesi sayın Dr Nevzat BİRİŞİK’e ve toplantıya katılanlara çok teşekkür ederiz.